List do hrabiego Antoniego (?) Krasickiego w sprawie sejmu elekcyjnego, Jan Klemens Branicki, Rzeczpospolita Polska, Białystok, 11 stycznia 1764 r., papier, rękopis, wym. 23 x 38,1 cm, ze zbiorów Muzeum Historycznego w Białymstoku, nr inw. MBH/D/13476
Sejm konwokacyjny po śmierci Augusta III został zwołany do Warszawy na 8 listopada 1764 r. (choć z początku planowany był na maj), a sejmiki przedsejmowe miały obradować na początku lutego. Na dzień przed końcem 1763 r. Jan Klemens Branicki, jako przywódca stronnictwa spotkał się z wojewodą wileńskim Karolem Stanisławem Radziwiłłem. Planowali oni wykorzystać swoje wpływy, aby doprowadzić do wyboru jak największej liczby swoich stronników na posłów. Zgodnie z ustaleniami, w zależności od sytuacji na sejmie, mieli oni poprzeć kandydata na króla wybranego przez stronnictwo saskie, bądź wysunąć kandydaturę samego hetmana wielkiego koronnego.
List napisany przez Branickiego do hrabiego Krasickiego precyzuje działania podjęte w tym celu w województwie ruskim. Wyraźnie rysuje się w nim obawa o zachowanie dotychczasowych zasad wolnej elekcji. Hetman starał się też, aby zapis o ich nienaruszalności znalazł się także w instrukcjach poselskich. Działania te nie przyniosły jednak żadnego efektu, ponieważ z województwa ruskiego do Warszawy pojechali wyłącznie posłowie związani z Familią. Hrabia Krasicki musiał działać na bardzo trudny dla siebie terenie, ponieważ przedstawiciel rodu Czartoryskich od wielu lat pełnił funkcję wojewody ruskiego.
Autor: Krzysztof Kossakowski
