Zezwolenie na zaciągnięcie pożyczki przez kahał żydowski w Orli wydane przez Jana Klemensa Branickiego, Białystok, 20.08.1760, papier, rękopis, wym. 32,5 x 21,0 cm, ze zbiorów Muzeum Historycznego w Białymstoku, nr inw. MBH/D/7491
Ten niezwykle interesujący dokument dotyczy zgody Jana Klemensa Branickiego na zaciągnięcie pożyczki przez kahał żydowski w Orli. Jednocześnie opisuje pokrótce stosunkowo trudną sytuację finansową tamtejszej gminy żydowskiej, którego dług w chwili wystawienia dokumentu wynosił cztery tysiące złotych. Wierzycielami byli starosta kleszczelowski Ignacy Cieszkowski, gmina żydowska w Tykocinie oraz nieznana bliżej Kalinowska – najpewniej zamieszkała w okolicy szlachcianka. Zgodnie z treścią pisma Branicki zezwolił kahałowi w Orli na zaciągnięcie nowego długu w celu spłaty poprzednich. Tym razem wierzycielami gminy mieli zostać Józef Ludwik Wilczewski i ufundowana przez niego cerkiew w Werstoku. Wilczewski określony został jako podkomorzy ziemi wiskiej i pan na Wyderkach (obecnie być może Wyderka – kolonia wsi Chrostowo Wielkie w powiecie przesnyskim). Warto jednak dodać, że w latach sześćdziesiątych XVIII w. kilkukrotnie był wybierany posłem na sejmy z ziemi wiskiej, a w 1771 r. został kasztelanem podlaskim, co pozwoliło mu zasiąść w senacie.
Autor: Krzysztof Kossakowski
