Augustyn Mirys (1700–1790), Portret Jana Klemensa Branickiego, XVIII w., płótno, olej, Archiwum i Muzeum Archidiecezjalne w Białymstoku
Portret trafił do Archiwum i Muzeum Archidiecezjalnego z Domu Biskupiego w Białymstoku, a pierwotnie znajdował się prawdopodobnie w kaplicy św. Rocha w Białymstoku, którą ufundował Jan Klemens Branicki. Rozpoczęte w 2015 r. prace konserwatorskie we współpracy z Pracownią Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie pozwoliły na identyfikację niepozornego portretu męskiego, którego stan zachowania wymagał szybkiej interwencji. Na podstawie analizy porównawczej techniki i technologii wykonania obrazu z innymi dziełami przedstawiającymi hetmana Jana Klemensa Branickiego postawiono tezę, że jest to portret pędzla nadwornego malarza Branickiego, Augustyna Mirysa.
Informacje o życiu malarza są nader skąpe. Miał być potomkiem szkockich emigrantów, a młodość spędził w Paryżu, gdzie ponoć studiował w Królewskiej Akademii, następnie przeniósł się do Włoch. Pracował tam jako malarz francuskiego ambasadora. Od 1740 r. był na usługach Sapiehów, przed 1750 r. znalazł się wśród artystów pracujących dla Jana Klemensa Branickiego, od 1752 r. – na stałe. To tu otrzymał specjalnie wybudowaną pracownię malarską. Zajmował się całokształtem prac związanych z potrzebami hetmana, malował portrety, kopiował też obrazy według dostarczonych wzorów, dekorował tabakierki, malował obrazy ołtarzowe, malowidła ścienne i wielokrotnie portrety obojga Branickich.
Literatura:
A. D. Potocka, Nieznany portret Jana Klemensa Branickiego ze zbiorów Muzeum i Archiwum Archidiecezjalnego w Białymstoku, w: ,,Biuletyn Konserwatorski województwa podlaskiego”, z. 24 (2018), 7–14.
J. Tomalska, B. Mróz, Malarstwo Polskie. Kolekcja Muzeum Podlaskiego w Białymstoku, Białystok 2005.
