Cerkiew parafialna pw. św. Michała Archanioła w Orli
Orla należała w XVIII wieku do dóbr zastawnych Branickich, którzy byli patronami tamtejszej parafii unickiej. Obecną cerkiew ufundowała w 1796 r. Izabela Branicka na miejscu poprzedniej, wybudowanej prawdopodobnie przez Jana Klemensa Branickiego w 1745 r. i spalonej w pożarze miasta w 1794 r. Parafia prawosławna istniała w Orli przed 1525 r., ale zasady unii brzeskiej przyjęła dopiero po 1694 r., kiedy wyszła spod patronatu Radziwiłłów. W 1839 r. w wyniku kasaty unii parafia powróciła do prawosławia. W czasie I wojny światowej Niemcy urządzili w świątyni magazyn zbożowy, a podczas II wojny uległa ona częściowemu uszkodzeniu. W latach 1979-1981 ze względu na zły stan techniczny została pod nadzorem konserwatorskim rozebrana i zrekonstruowana z użyciem oryginalnego materiału.
Cerkiew jest orientowana, zbudowana z drewna na rzucie wydłużonego ośmioboku, z dwukondygnacyjną kruchtą i dwoma zakrystiami na rzutach prostokątnych. Wnętrze podzielone zostało na trzy nawy czterema parami słupów. Wyposażenie cerkwi pochodzi głównie z XIX i XX w.: ikonostas i kiot zaprestolny zakupiono w 1879 r. W kiocie zaprestolnym umieszczona jest XVIII-wieczna ikona Matki Bożej z Dzieciątkiem w drewnianej ryzie.
Cerkiew orlańska należy do niewielkiej grupy późnobarokowych drewnianych świątyń pounickich na rzucie ośmioboku. Ten typ świątyni, wzorowany na rozplanowaniu bazyliańskiej cerkwi przy ul. Miodowej w Warszawie, został upowszechnionych pod koniec XVIII w. na obszarze starostwa bielskiego przez Izabelę Branicką.
Autor: dr Aneta Kułak
